⛩️⛩️Tướng quân Đỗ Hành Dưới thời nhà Trần, nước ta trải qua ba lần chống quân Nguyên Mông xâm lược, cả ba lần nước Đại Việt ta đều chiến thắng vang dội. Dưới sự chỉ huy của thống soái Hưng Đạo Đại Vương Trần Quốc Tuấn, nhiều vị tướng tài ba đã lập được những chiến công hiển hách nơi trận tiền trong đó có tướng Đỗ Hành. Ông được biết đến với chiến công lớn nhất là bắt sống tướng nhà Nguyên Ô Mã Nhi. Chưa có tư liệu nào nói rõ năm sinh và năm mất của ông. Chỉ biết Ông người hương Cổ Hoằng, lộ Thanh Hoa nay là thôn Nhân Mỹ, xã Hoằng Ngọc, huyện Hoằng Hóa, tỉnh Thanh Hóa.
Tại di tích lịch sử Quốc gia đặc biệt Đền Cửa Ông tướng quân Đỗ Hành được phối thờ tại hậu cung Đền Thượng cùng với đông đủ gia thất nhà Trần và các tướng lĩnh khác.
Trong cuộc chiến chống quân Nguyên lần thứ ba, quân sĩ nhà Trần bày trận đón đánh quân Nguyên – Mông tại sông Bạch Đằng. Thống soái Trần Hưng Đạo trực tiếp chỉ huy trận đánh này. Cùng ra trận, có Thượng hoàng Trần Thánh Tông và vua Trần Nhân Tông. Trận địa ở Bạch Đằng Giang được bố trí kỹ lưỡng. Tướng Nguyễn Khoái chỉ huy đại quân Thánh Dực được giao trách phận đánh từ thượng nguồn xuống, gắng đẩy quân sĩ dưới quyền chỉ huy của Ô Mã Nhi vào chỗ tử địa có cắm cọc mà quân Trần đã bày trên sông.
Trận đánh dữ dội và quyết liệt. Đến tận lúc mặt trời đã lên cao, nước thủy triều rút mạnh, quân nhà Trần vờ thua rút chạy, chiến thuyền quân Nguyên ồ ạt đuổi theo. Bấy giờ, tướng Nguyễn Khoái chỉ huy đội quân Thánh Dực đánh dồn xuống và đúng lúc ấy, Thống soái Trần Hưng Đạo mới mới tung những đòn đánh vỗ mặt vào quân giặc. Trong thế thua lại bị hãm vào tử địa, nhiều thuyền chiến của quân Nguyên bị cọc nhọn đâm thủng, nước ồ ạt chảy vào thuyền, nhiều binh lính bị chết chìm và bị bắn chết vô kể.
Lúc này, tướng Đỗ Hành chỉ huy toán quân bảo vệ Thượng hoàng và nhà vua. Đứng ở mũi thuyền, ông nhìn thấy một tướng quân Nguyên cao lớn, mặc áo giáp dày, đội mũ trụ, nhảy khỏi thuyền, đang ngụp lặn. Vốn là tay bơi giỏi, Đỗ Hành lao xuống sông, sải cánh bơi tới. Ông túm được tên tướng giặc, lôi lên thuyền. Ông đã bắt được tướng Ô Mã Nhi. Tướng Đỗ Hành còn bắt thêm được một tướng quân Nguyên nữa là Tích Lệ Cơ – một viên quý tộc cao cấp – thân vương của vua Nguyên. Hai tướng bị bắt được Đỗ Hành dâng lên thượng hoàng nhà Trần.
Lúc này, Đỗ Hành chỉ huy toán quân bảo vệ thượng hoàng và nhà vua. Đứng ở mũi thuyền, ông nhìn thấy một tên tướng giặc cao lớn, mặc áo giáp dày, đội mũ trụ, nhảy khỏi thuyền, đang ngụp lặn. Vốn là tay bơi giỏi, Đỗ Hành lao vút xuống sông, sải cánh bơi tới. Ông túm được tên tướng giặc, lôi hắn lên thuyền. Thì ra ông đã bắt sống được tên tướng chỉ huy đạo quân xâm lược hung hãn đánh quyết chiến trên sông Bạch Đằng: tướng Ô Mã Nhi, ngoài ra ông còn bắt thêm được một tướng giặc nữa: Tích Lệ Cơ – một viên quý tộc cao cấp – thân vương của vua Nguyên
Rõ là:
Hai tay tóm chặt hai tên
Vừa bơi vừa dắt – lôi lên chiến thuyền
Tuy nhiên khi định công ban thưởng việc đánh dẹp giặc Nguyên, tướng quân Đỗ Hành không được tước cao, chỉ được phong Quan nội hầu, vì khi bắt được Ô Mã Nhi không dâng lên nhà vua mà lại dâng lên thượng hoàng.