Phạm Ngộ

????Ông nguyên họ Chúc, tên Kiên; sau vua Trần Nhân Tông (ở ngôi 1285-1293) cho rằng họ Chúc không phải là họ lớn, mới cho đổi thành họ Phạm, còn tên Kiên vì trùng với tên Phán thủ Huệ Nghĩa nên đổi thành Ngộ.
☘️Theo tài liệu thì ba cha con ông đều giỏi và hay thơ. Cha (không rõ tên) là nhà sư ở Phù Thạch (Hà Tĩnh), anh trai là Phạm Mại (hay Phạm Tông Mại), làm quan đồng thời với ông. Tác phẩm của Phạm Ngộ rất nhiều nhưng hiện chỉ còn 8 bài thơ chép trong “Toàn Việt thi lục và Việt âm thi tập”.
????Thơ Phạm Ngộ là loại thơ ít lời nhiều ý, ít nói thẳng tâm sự của mình ra, mà dùng hình ảnh, dùng cảnh vật để nói thay. Những hình ảnh nhà thơ sử dụng đều giàu sức biểu cảm, gợi thi hứng rất nhiều. Nhìn chung, thơ ông tự nhiên, đôn hậu, trong sáng như hầu hết những cây bút tiêu biểu trong dòng thơ thời Lý-Trần.
☘️ Không rõ Phạm Ngộ có thi đỗ gì không, chỉ biết khi Trần Nhân Tông xuất gia (Kỷ Hợi, 1299), Phạm Ngộ và anh trai Phạm Mại đều được cử làm Thị nội học sinh để theo hầu.
????Dưới triều Trần Minh Tông (1314-1323), ông được điều động làm Tri thẩm hình viện sự, sau lần lượt thăng các chức: Tả ty lang trung, Tri chính sự, đồng Tri thượng thư tả ty sự. Ông làm quan nổi tiếng ngay thẳng, thanh liêm và cẩn trọng.